Szkody łowieckie w uprawach rolnych
Opublikowane przez Adam w 23 sierpnia, 2012Ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie /t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 67, 148, 695, 875 /
Rozdział 9. Szkody łowieckie
Art. 46. 1. Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego jest obowiązany do
wynagradzania szkód wyrządzonych:
1) w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny;
2) przy wykonywaniu polowania.
2. Szacowania szkód, o których mowa w ust. 1, a także ustalania wysokości
odszkodowania dokonuje zespół składający się z:
1) przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego;
2) przedstawiciela dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego;
3) właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła
szkoda.
3. Wniosek o szacowanie szkód, o których mowa w ust. 1, w tym ustalenie
wysokości odszkodowania, właściciel albo posiadacz gruntów rolnych składa do
dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, zawiera w szczególności:
1) imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres i siedzibę
oraz numer telefonu właściciela albo posiadacza gruntów rolnych;
2) wskazanie miejsca wystąpienia szkody;
3) wskazanie rodzaju uszkodzonej uprawy lub płodu rolnego.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, składa się w terminie umożliwiającym
dokonanie szacowania szkód, o których mowa w ust. 1.
6. Szacowanie szkody składa się z:
1) oględzin;
2) szacowania ostatecznego.
7. W przypadku szkód wyrządzonych w płodach rolnych, szkód wyrządzonych
przez dziki na łąkach i pastwiskach oraz szkód w uprawach, jeżeli szkoda powstała i
została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem lub w jego trakcie, dokonuje się
wyłącznie szacowania ostatecznego.
8. Niestawiennictwo właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub
przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego nie wstrzymuje
dokonania szacowania szkód, o których mowa w ust. 1.
Art. 46a. 1. Podczas oględzin ustala się:
1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę;
2) rodzaj, stan i jakość uprawy;
3) obszar całej uprawy;
4) szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona;
5) szacunkowy procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze.
2. Oględzin dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia
otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 46 ust. 3.
3. O terminie dokonania oględzin, o którym mowa w ust. 2, dzierżawca albo
zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów
rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na
miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania
wniosku, o którym mowa w art. 46 ust. 3.
4. Niezwłocznie po zakończeniu oględzin dzierżawca albo zarządca obwodu
łowieckiego sporządza protokół, który zawiera w szczególności następujące dane i
informacje:
1) imiona i nazwiska osób biorących udział w oględzinach;
2) datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania oględzin;
3) dane podlegające ustaleniu podczas oględzin, o których mowa w ust. 1;
4) szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy;
5) czytelne podpisy osób biorących udział w oględzinach.
5. Członkowie zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2, mają prawo wnieść
zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się
informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach.
6. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym
dla każdego członka zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2.
Art. 46b. (uchylony)
Art. 46c. 1. Podczas szacowania ostatecznego ustala się:
1) gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę;
2) rodzaj uprawy lub płodu rolnego;
3) stan i jakość uprawy lub jakość płodu rolnego;
4) obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego;
5) obszar uprawy, która została uszkodzona, lub szacunkową masę uszkodzonego
płodu rolnego;
6) procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze;
7) plon z 1 ha;
8) wysokość odszkodowania.
2. Szacowania ostatecznego dokonuje się najpóźniej w dzień sprzętu, przed
dokonaniem sprzętu uszkodzonej uprawy, a w przypadkach, o których mowa w art. 46
ust. 7, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 46 ust. 3.
3. O terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy właściciel albo
posiadacz gruntów rolnych jest obowiązany powiadomić dzierżawcę albo zarządcę
obwodu łowieckiego, w formie pisemnej, w terminie 7 dni przed zamierzonym
sprzętem.
4. O terminie dokonania szacowania ostatecznego szkody dzierżawca albo
zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów
rolnych oraz wojewódzki ośrodek doradztwa rolniczego właściwy ze względu na
miejsce wystąpienia szkody, nie później niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania
powiadomienia, o którym mowa w ust. 3, a w przypadkach, o których mowa w art. 46
ust. 7 – w terminie 3 dni od dnia otrzymania wniosku, o którym mowa w art. 46 ust.
3.
5. Niezwłocznie po zakończeniu szacowania ostatecznego dzierżawca albo
zarządca obwodu łowieckiego sporządza protokół, który zawiera w szczególności
następujące dane i informacje:
1) imiona i nazwiska osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym;
2) datę sporządzenia protokołu oraz datę dokonania szacowania ostatecznego;
3) dane podlegające ustaleniu podczas szacowania ostatecznego, o których mowa
w ust. 1;
4) szkic sytuacyjny uszkodzonej uprawy;
5) czytelne podpisy osób biorących udział w szacowaniu ostatecznym.
6. Członkowie zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2, mają prawo wnieść
zastrzeżenia do protokołu wraz z uzasadnieniem. W protokole umieszcza się
informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach.
7. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach po jednym
dla każdego członka zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2.
8. Wypłaty odszkodowania dokonuje dzierżawca albo zarządca obwodu
łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu z szacowania
ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania.
Art. 46d. 1. Właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych, na terenie
których wystąpiła szkoda, oraz dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego
przysługuje odwołanie do nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy
Państwowe właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody. Odwołanie wnosi
się w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu, o którym mowa w art. 46a ust. 4
albo art. 46c ust. 5.
2. W celu rozpatrzenia odwołania nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa
Leśnego Lasy Państwowe dokonuje odpowiednio oględzin lub szacowania
ostatecznego. Oględzin lub szacowania ostatecznego dokonuje nadleśniczy
Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwy ze względu na
miejsce wystąpienia szkód lub jego przedstawiciel.
3. Oględzin lub szacowania ostatecznego, o których mowa w ust. 2, dokonuje się
niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania, o którym
mowa w ust. 1.
4. W oględzinach lub szacowaniu ostatecznym, o których mowa w ust. 2, mają
prawo brać udział członkowie zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2.
5. Na pisemny wniosek członka zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2, w
oględzinach lub szacowaniu ostatecznym, o których mowa w ust. 2, może również
brać udział przedstawiciel właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby
rolniczej.
6. O terminie oględzin lub szacowania ostatecznego nadleśniczy Państwowego
Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zawiadamia:
1) członków zespołu, o którym mowa w art. 46 ust. 2,
2) jeżeli został złożony wniosek, o którym mowa w ust. 5, przedstawiciela
właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej
– nie później jednak niż przed upływem 3 dni od dnia otrzymania odwołania.
7. Niestawiennictwo osób, o których mowa w ust. 6, nie wstrzymuje dokonania
oględzin lub szacowania ostatecznego.
8. Po zakończeniu oględzin lub szacowania ostatecznego sporządza się protokół,
który zawiera w szczególności dane określone w art. 46a ust. 4 lub art. 46c ust. 5 z
wyłączeniem informacji o wysokości odszkodowania.
9. W przypadku gdy został złożony wniosek, o którym mowa w ust. 5, do
protokołu załącza się opinię przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce
wystąpienia szkody izby rolniczej na temat oszacowania szkody.
Art. 46e. 1. Nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe
właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkód ustala wysokość odszkodowania,
w drodze decyzji, biorąc w szczególności pod uwagę ustalenia zawarte w protokołach,
o których mowa w art. 46a ust. 4, art. 46c ust. 5 i art. 46d ust. 8. Opinia przedstawiciela
izby rolniczej, o której mowa w art. 46d ust. 9, nie jest wiążąca.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, wydawana jest w terminie 14 dni od dnia
otrzymania protokołów, o których mowa w ust. 1, i jest ostateczna.
3. Wypłata odszkodowania, o którym mowa w ust. 1, następuje ze środków
dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego, nie później niż w terminie 30 dni od
dnia doręczenia decyzji, o której mowa w ust. 1.
4. Właściciel albo posiadacz gruntów rolnych, na których zostały wyrządzone
szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1, a także dzierżawca albo zarządca obwodu
łowieckiego niezadowolony z decyzji, o której mowa w ust. 1, może, w terminie trzech
miesięcy od dnia jej doręczenia, wnieść powództwo do sądu właściwego ze względu
na miejsce wystąpienia szkody.
Art. 46f. W przypadku gdy obwód łowiecki, na terenie którego wystąpiła szkoda,
o której mowa w art. 46 ust. 1, został wyłączony z wydzierżawiania i przekazany w
zarząd nadleśnictwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe,
właściwym w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania zgodnie z art. 46d i art. 46e
jest dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy
Państwowe właściwy ze względu na miejsce wystąpienia szkody.
Art. 46g. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe organizuje
szkolenia w zakresie szacowania szkód łowieckich dla:
1) przedstawicieli wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego;
2) przedstawicieli izb rolniczych, o których mowa w art. 46d ust. 5;
3) przedstawicieli dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich.
Art. 47. 1. Właściciele lub posiadacze gruntów rolnych i leśnych powinni,
zgodnie z potrzebami, współdziałać z dzierżawcami i zarządcami obwodów
łowieckich w zabezpieczaniu gruntów przed szkodami, o których mowa w art. 46.
2. (uchylony)
Art. 48. Odszkodowanie nie przysługuje:
1) osobom, którym przydzielono grunty stanowiące własność Skarbu Państwa jako
deputaty rolne na gruntach leśnych;
2) posiadaczom uszkodzonych upraw lub płodów rolnych, którzy nie dokonali ich
sprzętu w terminie 14 dni od dnia zakończenia okresu zbioru tego gatunku roślin
w danym regionie, określonego przez sejmik województwa w drodze uchwały;
3)5) posiadaczom uszkodzonych upraw lub plonów rolnych, którzy nie wyrazili
zgody na budowę przez dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego urządzeń
lub wykonywanie zabiegów zapobiegających szkodom;
4) za szkody nieprzekraczające wartości 100 kg żyta w przeliczeniu na 1 hektar
uprawy;
5) za szkody powstałe w płodach złożonych w sterty, stogi i kopce,
w bezpośrednim sąsiedztwie lasu;
6) za szkody w uprawach rolnych założonych z rażącym naruszeniem zasad
agrotechnicznych;
7) za szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1, powstałe na nieruchomościach, w
odniesieniu do których właściciel albo użytkownik wieczysty złożył
oświadczenie o zakazie wykonywania polowania, o którym mowa w art. 27b ust.
1 – do dnia następującego po dniu:
a) w którym oświadczenie o zakazie wykonywania polowania zostało cofnięte
albo
b) w którym organ właściwy do wydzierżawienia obwodu łowieckiego albo
minister właściwy do spraw środowiska lub dzierżawca albo zarządca
obwodu łowieckiego dowiedział się o wygaśnięciu zakazu wykonywania
polowania albo
5) Utracił moc z dniem 14 maja 2019 r. w zakresie, w jakim przewiduje – jako skutek odmowy zgody
na budowę urządzeń lub wykonywanie zabiegów zapobiegających szkodom – zwolnienie
dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego od odpowiedzialności za szkody łowieckie
niepozostające w związku przyczynowym z taką odmową zgody, na podstawie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 8 maja 2019 r. sygn. akt K 45/16 (Dz. U. poz. 897).
c) zawiadomienia o cofnięciu oświadczenia o zakazie wykonywania
polowania organu właściwego do wydzierżawienia obwodu łowieckiego
albo ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 49. 1. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw rolnictwa, określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób i terminy zgłaszania szkód, o których mowa w art. 46 ust. 1,
2) szczegółowy sposób dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód, o
których mowa w art. 46 ust. 1,
3) szczegółowy sposób ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody, o
których mowa w art. 46 ust. 1,
4) wzory protokołów, o których mowa w art. 46a ust. 4, art. 46c ust. 5 i art. 46d ust.
8
– mając na względzie specyfikę poszczególnych upraw rolnych oraz konieczność
uwzględnienia w szacowaniu szkody obszaru uszkodzonej uprawy, a także strat
ilościowych i jakościowych powstałych w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia
uprawy lub płodów rolnych, oraz kierując się potrzebą zapewnienia jednolitego
sposobu szacowania szkód na terenie całego kraju.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, może być określony szczegółowy
tryb postępowania w sprawie oględzin i szacowania ostatecznego szkód, o których
mowa w art. 46 ust. 1, oraz ustalenia wysokości odszkodowania za te szkody, w tym
sposób powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego
szkód, o których mowa w art. 46 ust. 1.
Art. 49a. 1. W zakresie nieuregulowanym w ustawie lub przepisach wydanych
na jej podstawie, do postępowania prowadzonego przez nadleśniczego lub dyrektora
regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w
sprawie ustalenia wysokości odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy
z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
2. Poza przypadkami określonymi w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks
postępowania administracyjnego nadleśniczy Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Lasy Państwowe, dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego
Lasy Państwowe lub ich przedstawiciel podlega wyłączeniu od udziału w
postępowaniu w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania, jeżeli jest członkiem
koła łowieckiego będącego dzierżawcą obwodu łowieckiego, którego dotyczy to
postępowanie.
3. Do wyłączenia, o którym mowa w ust. 2, przepisy art. 24 § 3 i 4 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się
odpowiednio.
Art. 50. 1. Skarb Państwa odpowiada za szkody, o których mowa w art. 46 ust.
1, wyrządzone przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną.
1a. (uchylony)
1b. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne, o
których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1, na obszarach niewchodzących w skład obwodów
łowieckich.
2. Za szkody, o których mowa w ust. 1, wyrządzane na obszarach:
1) obwodów łowieckich leśnych odszkodowania wypłaca Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe ze środków budżetu państwa;
2) obwodów łowieckich polnych i obszarach niewchodzących w skład obwodów
łowieckich odszkodowania wypłaca zarząd województwa ze środków budżetu
państwa.
3. Za szkody, o których mowa w ust. 1b, odszkodowania wypłaca zarząd
województwa ze środków budżetu państwa.
4. Oględzin i szacowania szkód, o których mowa w ust. 1 i 1b, dokonują
przedstawiciele podmiotów właściwych do wypłaty odszkodowania.